Wymogi sanepidu dla salonu fryzjerskiego

Wymogi sanepidu dla salonu fryzjerskiego – o czym musisz pamiętać?

Prowadzenie salonu fryzjerskiego to nie tylko umiejętność strzyżenia czy koloryzacji – to przede wszystkim odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo klientów. Aby móc legalnie świadczyć usługi fryzjerskie, właściciel zakładu musi spełniać szereg wymagań formalnych i technicznych określonych przez sanepid. Nie chodzi tu wyłącznie o jednorazowy odbiór lokalu, lecz o ciągłe utrzymanie standardów higienicznych i sanitarnych w codziennej praktyce.

Każdy element działalności – od przygotowania dokumentacji, przez wystrój i układ pomieszczeń, aż po stosowane środki dezynfekcyjne i procedury sterylizacji – musi być zgodny z aktualnymi przepisami. Inspektorzy sanitarni oceniają zarówno gotowość do rozpoczęcia działalności, jak i bieżącą jakość jej prowadzenia.

Warto więc zawczasu uporządkować wszystkie obowiązki i zadbać o wdrożenie rozwiązań, które nie tylko spełniają normy, ale też budują zaufanie klientów. W dalszej części artykułu znajdziesz zestawienie najważniejszych obszarów, na które zwraca uwagę sanepid, oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania właścicieli salonów fryzjerskich.

Dlaczego sanepid kontroluje salony fryzjerskie?

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (sanepid) sprawuje nadzór nad działalnością salonów fryzjerskich, ponieważ są to miejsca potencjalnie narażone na przenoszenie drobnoustrojów chorobotwórczych – bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów. Podczas świadczenia usług fryzjerskich może dojść do naruszenia ciągłości skóry, np. przy skaleczeniu lub użyciu nieodpowiednio wysterylizowanych narzędzi.

Kontrola ma na celu:

• zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego klientów i personelu;

• eliminowanie ryzyka zakażeń krwiopochodnych (HBV, HCV, HIV) oraz innych chorób skóry i błon śluzowych;

• sprawdzenie, czy właściciel przestrzega obowiązujących przepisów sanitarnych i technicznych;

• weryfikację poprawności stosowanych procedur higienicznych, dezynfekcyjnych i odpadowych;

• ocenę stanu technicznego lokalu oraz wyposażenia.

Kontrole mogą być planowe, wyrywkowe lub przeprowadzane w wyniku skarg klientów, a także przy rozpoczęciu działalności lub rozszerzeniu zakresu usług.

Co grozi za niedostosowanie lokalu do wymagań?

Niedostosowanie salonu fryzjerskiego do wymagań sanitarno-technicznych może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. W zależności od stwierdzonych uchybień, sanepid ma prawo:

• nałożyć mandat karny (do 500 zł, a w postępowaniu sądowym nawet do 5000 zł);

• wydać decyzję administracyjną nakazującą usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie;

• czasowo wstrzymać działalność zakładu do czasu spełnienia wymogów;

• cofnąć pozwolenie na prowadzenie działalności w przypadku rażących zaniedbań lub braku reakcji na wcześniejsze zalecenia;

• zawiadomić inne instytucje kontrolne, np. inspekcję pracy lub urząd skarbowy – jeśli stwierdzi dodatkowe nieprawidłowości.

Brak zgłoszenia działalności do sanepidu lub wykonywanie usług bez wymaganej dokumentacji i procedur może zostać uznane za wykroczenie lub naruszenie przepisów ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do odpowiedzialności karnej.

Dlatego tak istotne jest, aby od samego początku zadbać o pełną zgodność lokalu i procedur z obowiązującym prawem – nie tylko w celu spełnienia wymogów formalnych, ale przede wszystkim w trosce o zdrowie klientów i reputację salonu.

[product search="fotel ayala" limit="3" onlyAvailable="true"]

Jakie formalności trzeba spełnić przed otwarciem salonu?

Mimo że początkowo dopełnienie wszelkich formalności może przytłaczać i wydawać się trudne, to właściwe przygotowanie pozwoli rozwiać wszelkie obawy i wątpliwości. W pierwszej kolejności należy zadbać o zarejestrowanie działalności gospodarczej za pośrednictwem formularza CEIDG-1. Wypełniony druk należy złożyć w dowolnym urzędzie miasta bądź gminy. Wniosek ten jest jednocześnie wpisem do CEIDG. Dzięki niemu firma zyska także numer REGON i NIP oraz zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego i ZUS. Kolejne dwa kroki związane z ZUS to złożenie druku ZUA (zgłoszenie do opłacania składek) oraz zgłoszenie ewentualnych pracowników w terminie do 7 dni od zawarcia z nimi umowy. Do niezbędnych formalności w przypadku płatników VAT należy również złożenie wniosku VAT-R w urzędzie skarbowym.

Zgłoszenie do sanepidu – termin i procedura

Nadzór nad salonami fryzjerskimi sprawuje Wojewódzki Inspektorat Sanitarny, który odpowiada za wydanie pozwolenia na prowadzenie takiej działalności. Jakie formalności trzeba spełnić, aby je uzyskać? Przedsiębiorca musi złożyć wniosek do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności. Otwarcie salonu będzie możliwe dopiero po uprzednim odebraniu go przez Sanepid. Kontroli sanitarnej należy spodziewać się w terminie od kilku dni do kilku tygodni od dnia zgłoszenia.

Wymagana dokumentacja przy zgłoszeniu

Zgłoszenie zakładu fryzjerskiego do sanepidu to jeden z najważniejszych kroków formalnych przed rozpoczęciem działalności. Obejmuje ono nie tylko powiadomienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o zamiarze świadczenia usług, ale również przygotowanie pełnej dokumentacji potwierdzającej spełnienie wymagań sanitarnych, technicznych i organizacyjnych.

Do podstawowej dokumentacji wymaganej przy zgłoszeniu należą:

• Dokumentacja medyczna personelu – zaświadczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy lub orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych;

• Aktualne procedury higieniczne – dokumenty regulujące sposób postępowania przy zabiegach naruszających ciągłość tkanek (dezynfekcja, sterylizacja, dekontaminacja);

• Procedury dotyczące sterylizacji narzędzi – wraz z harmonogramem, opisem środków i urządzeń, testami skuteczności sterylizacji;

• Dokumentacja odpadowa – potwierdzenie zawarcia umowy na odbiór odpadów komunalnych i – w razie potrzeby – medycznych (np. karty przekazania odpadów, deklaracje, opłaty);

• Książka kontroli – urzędowy rejestr zawierający wpisy inspektorów sanitarnych;

• Opis warunków lokalowych – zgodność z przepisami technicznymi i sanitarnymi, potwierdzenie dostępu do wody, wentylacji i oświetlenia, lista pomieszczeń i ich przeznaczenia;

• Potwierdzenie badania jakości wody – jeśli zakład korzysta z własnego ujęcia.

Dobrze przygotowana dokumentacja znacząco przyspiesza procedurę oceny zakładu przez sanepid i pozwala uniknąć konieczności uzupełniania braków formalnych.

Jak przygotować się do kontroli?

Kontrola sanepidu to obligatoryjny etap poprzedzający wydanie opinii o dopuszczeniu zakładu do działalności. Aby przebiegła sprawnie i bez zastrzeżeń, właściciel powinien upewnić się, że zarówno dokumentacja, jak i stan techniczny lokalu spełniają wszystkie aktualne wymagania.

Oto, jak się przygotować:

• Upewnij się, że lokal został dostosowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. – w zakresie warunków technicznych, wysokości pomieszczeń, oświetlenia i wentylacji;

• Zadbaj o zgodność z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 17 lutego 2004 r. – dotyczącym szczegółowych wymagań sanitarnych dla zakładów usługowych;

• Wszystkie pomieszczenia powinny być w pełni urządzone i wyposażone – sprzęt, meble, umywalki, wentylacja, środki higieny, apteczka, oznaczenia sanitarne;

• Przygotuj i wydrukuj wymaganą dokumentację – w segregatorze, gotową do okazania inspektorowi;

• Zadbaj o estetykę i porządek w lokalu – czystość, brak widocznych usterek, zabezpieczenie materiałów biologicznych i kosmetyków;

• Upewnij się, że środki dezynfekcyjne mają aktualne atesty i są odpowiednio oznaczone – zgodnie z ustawą o produktach biobójczych;

• Sprawdź obecność wymaganych oznaczeń – m.in. zakazu palenia, zakazu korzystania z solarium przez osoby niepełnoletnie (jeśli dotyczy).

Kontrola najczęściej odbywa się po wcześniejszym zgłoszeniu i wyznaczeniu terminu, jednak inspektor może również przeprowadzić wizytację bez zapowiedzi – dlatego warto mieć wszystko przygotowane z wyprzedzeniem. Wynik kontroli zostaje odnotowany w książce kontroli, a w przypadku pozytywnej opinii – zakład może rozpocząć legalną działalność.

Warunki lokalowe salonu fryzjerskiego

Planując otwarcie salonu fryzjerskiego, jednym z najważniejszych aspektów jest dostosowanie lokalu do obowiązujących przepisów sanitarno-higienicznych. Warunki lokalowe mają znaczenie nie tylko podczas odbioru przez sanepid, ale również dla codziennego funkcjonowania zakładu. Zgodnie z przepisami, lokal musi spełniać określone wymagania techniczne, zawarte m.in. w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. oraz Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r.. Szczególny nacisk kładzie się tu na bezpieczeństwo usług, możliwość utrzymania higieny i organizację przestrzeni w sposób zapewniający komfort zarówno klientom, jak i personelowi.

W dokumentacji zgłoszeniowej do sanepidu należy dokładnie opisać warunki panujące w zakładzie oraz sposób ich dostosowania do aktualnych wymagań. Dotyczy to nie tylko rozmieszczenia pomieszczeń, ale też dostępności mediów, organizacji stanowisk pracy i przestrzeni socjalnej.

Jak powinien być zorganizowany układ pomieszczeń?

Układ pomieszczeń w salonie fryzjerskim powinien być zaplanowany w sposób funkcjonalny, z uwzględnieniem wszystkich stref niezbędnych do prowadzenia działalności usługowej. Choć szczegółowe wytyczne znajdują się w aktach prawnych, praktyka pokazuje, że odpowiedni podział przestrzeni wpływa na efektywność pracy i ogranicza ryzyko sanitarne. Obowiązkowe jest wydzielenie m.in. sali zabiegowej, miejsca dla klientów oczekujących, zaplecza sanitarnego oraz przestrzeni do przechowywania środków czystości, tekstyliów i kosmetyków.

Poniżej przedstawiono zestawienie elementów, które powinny znaleźć się w salonie fryzjerskim – wraz z przypisanymi im minimalnymi wymaganiami wynikającymi z przepisów.

• Lokalizacja i podział
  • Zakład powinien mieścić się w odrębnym budynku, lokalu lub wyodrębnionej części budynku.
  • Wejście może być wspólne z innymi użytkownikami obiektu, lecz nie może prowadzić przez pomieszczenia, w których nie są świadczone usługi.
• Pomieszczenie obowiązkowe
  • Sale zabiegowe / stanowiska usługowe – powierzchnia pozwalająca na swobodne ustawienie sprzętu i zachowanie dystansu roboczego.
  • Szatnia i poczekalnia – jeśli brak osobnej poczekalni, należy wydzielić miejsce z krzesłami/sofą i wieszakami.
  • Sanitariaty – pomieszczenie (lub zespół) dla klientów i personelu; gdy zakład jest częścią większego lokalu, można korzystać z WC w odległości ≤ 75 m na drodze komunikacji wewnętrznej.
  • Pomieszczenie lub miejsce na środki czystości – zlew umieszczony 0,5 m nad podłogą; przy maks. 3 stanowiskach dopuszcza się zawór z przyłączem do węża + wpust podłogowy.
  • Magazyn kosmetyków oraz wydzielone strefy na bieliznę czystą i brudną.
  • Pomieszczenie socjalne – wymagane, jeśli zatrudniani są pracownicy; w zakładzie jedno‑stanowiskowym można wydzielić kącik w sali usługowej.

[product search="fotel barberski" limit="3" onlyAvailable="true"]

Wymagania dotyczące ścian, podłóg, wentylacji i oświetlenia

Właściwe wykończenie pomieszczeń jest istotne nie tylko z perspektywy estetyki, ale przede wszystkim w kontekście bezpieczeństwa sanitarnego. Zakład fryzjerski musi być zaprojektowany i urządzony w sposób, który umożliwia łatwe utrzymanie czystości oraz przeciwdziała rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów chorobotwórczych. Wszystkie elementy konstrukcyjne powinny być dostosowane do specyfiki wykonywanych usług oraz intensywności eksploatacji przestrzeni.

Ściany w strefach narażonych na bezpośredni kontakt z wodą i środkami dezynfekcyjnymi – zwłaszcza w okolicach umywalek i zlewów – muszą być wykończone materiałem trwałym, nienasiąkliwym i łatwym do utrzymania w czystości. Minimalna wysokość takiej okładziny to 1,6 m. Podłogi z kolei powinny być gładkie, antypoślizgowe, odporne na działanie środków chemicznych oraz możliwe do mycia i dezynfekcji. W pomieszczeniach mokrych, takich jak strefy mycia włosów lub masażu wodnego, obowiązkowe są odpowiednio zabezpieczone wpusty podłogowe z syfonem.

Wentylacja jest kolejnym elementem, którego znaczenie często jest niedoceniane. W salonach fryzjerskich, gdzie stosuje się chemikalia, suszarki czy urządzenia emitujące ciepło, odpowiednia cyrkulacja powietrza pomaga utrzymać komfort pracy i zapobiega gromadzeniu się szkodliwych oparów. W zależności od funkcji pomieszczenia stosuje się wentylację grawitacyjną, mechaniczną lub – w przypadku pomieszczeń mokrych – nawiewno-wywiewną podciśnieniową.

Jeśli chodzi o oświetlenie, zalecane jest maksymalne wykorzystanie światła dziennego. Pomieszczenia pozbawione okien, jak piwnice czy sutereny, muszą uzyskać zgodę Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Dodatkowo każde stanowisko usługowe powinno być wyposażone w oświetlenie sztuczne o odpowiednich parametrach luminancji, zgodnych z obowiązującymi normami. Dotyczy to zwłaszcza miejsc wykonywania precyzyjnych czynności, takich jak strzyżenie czy farbowanie.

Wymagania obejmują również dostęp do instalacji wodno-kanalizacyjnej. Woda – zarówno zimna, jak i ciepła – musi być dostępna bezpośrednio w pomieszczeniach zabiegowych. Jeżeli zakład nie jest podłączony do sieci wodociągowej, konieczne jest posiadanie własnego ujęcia wraz z aktualnymi badaniami jakości wody. W przypadku braku centralnego źródła ciepłej wody, dopuszczalne jest zastosowanie lokalnych podgrzewaczy.

Tego typu standardy są podstawą do pozytywnej opinii sanitarnej i mają zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne zarówno klientom, jak i personelowi.

Najważniejsze informacje zebraliśmy poniżej. 

• Ściany - Przy umywalkach i zlewach – do wysokości ≥ 1,6 m wykończone materiałem gładkim, nienasiąkliwym, łatwo zmywalnym i odpornym na środki dezynfekcyjne.
• Podłogi - Powierzchnia gładka, nienasiąkliwa, odporna na wodę i środki chemiczne, umożliwiająca mycie i dezynfekcję; w pomieszczeniach mokrych wymagane wpusty podłogowe (natryski, masaż wodny, łaźnia parowa).
• Wentylacja
  • Pomieszczenia mokre (solarium, masaże mokre, natryski, łaźnie parowe): wentylacja mechaniczna nawiewno‑wywiewna, podciśnieniowa.
  • Sauna: wymagana wydajność zapewniająca ≥ 2 wymiany powietrza/h.
  • Pozostałe pomieszczenia – wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna zgodna z wymogami rozporządzenia w sprawie warunków technicznych budynków.
• Oświetlenie
  • Naturalne światło dzienne zalecane; jeżeli pomieszczenie nie spełnia wymogów (piwnica, suterena, brak okien), konieczna zgoda Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
  • Oświetlenie sztuczne powinno zapewniać odpowiednią luminancję do precyzyjnych zabiegów (normy PN‑EN dla stanowisk pracy).
• Instalacje wod.-kan. 
  • Obowiązkowe podłączenie do sieci lub własne ujęcie wody (z badaniami jakości).
  • Ciepła i zimna woda w każdym pomieszczeniu zabiegowym – bądź lokalne podgrzewacze.

Higiena narzędzi i dezynfekcja w salonie

W każdym zakładzie fryzjerskim obowiązkowa jest ścisła kontrola nad higieną sprzętu i powierzchni. Wszystkie narzędzia mające kontakt z klientem muszą być czyste i odpowiednio przygotowane do użytku. W zależności od rodzaju, stosuje się środki do dezynfekcji lub procedury sterylizacji.

Pracownicy zobowiązani są do stosowania środków ochrony indywidualnej - rękawiczek, fartuchów, maseczek – szczególnie podczas zabiegów naruszających ciągłość tkanek.

Narzędzia jednorazowe i wielokrotnego użytku – co mówi sanepid?

Sanepid jasno określa, że narzędzia jednorazowego użytku muszą być używane wyłącznie jednokrotnie, a po zakończeniu usługi traktowane jako odpad komunalny, o ile nie są zanieczyszczone materiałem biologicznym.

Narzędzia wielokrotnego użytku muszą być każdorazowo dokładnie dezynfekowane, a w przypadku narzędzi naruszających ciągłość tkanek – sterylizowane. Zalecana jest sterylizacja parowa w autoklawie. W przypadku braku takiego urządzenia, można korzystać z usług zewnętrznej firmy posiadającej stosowne zezwolenia.

Rodzaje środków dezynfekcyjnych i ich zastosowanie

W salonie fryzjerskim należy posiadać zapas środków dezynfekcyjnych:

• do narzędzi ostrych (działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze, prątkobójcze),

• do powierzchni (np. blaty, fotele, podłogi),

• do dezynfekcji rąk i skóry,

• do urządzeń sanitarnych.

Każdy produkt musi mieć aktualną datę ważności i być przechowywany w oryginalnym opakowaniu. W przypadku stosowania roztworów roboczych – pojemnik powinien być odpowiednio oznakowany (nazwa, data przygotowania, osoba odpowiedzialna).

[product search="dezynfekcji" limit="3" onlyAvailable="true"]

Jak wygląda kontrola sanepidu w salonie fryzjerskim?

Kontrola sanepidu polega na sprawdzeniu zgodności warunków lokalowych, higienicznych i dokumentacyjnych z przepisami prawa. Inspektorzy weryfikują m.in.:

• układ pomieszczeń,

• wyposażenie stanowisk pracy,

• stan czystości i dezynfekcji,

• dokumentację sanitarną personelu,

• procedury postępowania z odpadami,

• dostępność środków dezynfekcyjnych,

• prowadzenie sterylizacji lub współpracę z podmiotem zewnętrznym.

Jak często sanepid przeprowadza kontrole?

Pierwsza kontrola odbywa się przed rozpoczęciem działalności lub w jej początkowej fazie. Następnie kontrole odbywają się cyklicznie, najczęściej raz na rok, ale mogą być również niezapowiedziane – np. po zgłoszeniu od klienta lub w razie podejrzenia naruszenia przepisów.

Na co zwraca uwagę inspektor?

Inspektor ocenia m.in.:

• organizację stanowisk pracy,

• sposób przygotowania narzędzi do zabiegów,

• stan sanitariatów,

• jakość i terminowość prowadzenia dokumentacji (procedury higieniczne, sterylizacja, odpady),

• oznakowanie zakazu palenia,

• obecność apteczki oraz środków do dezynfekcji,

• dokumentację medyczną personelu.

Najczęstsze błędy i uchybienia podczas kontroli

Do najczęstszych nieprawidłowości należą:

• brak dokumentacji sterylizacji lub jej niekompletność,

• nieprawidłowe przechowywanie brudnej i czystej bielizny,

• brak odpowiedniego oznakowania środków chemicznych,

• niewystarczająca liczba środków ochrony indywidualnej,

• nieodpowiedni sposób przechowywania lub usuwania odpadów.

Podstawowa lista wyposażenia salonu fryzjerskiego

Po otrzymaniu akceptacji projektu salonu fryzjerskiego możemy przejść do aranżowania wymarzonego lokalu. To odpowiedni czas na zakup komfortowych i funkcjonalnych mebli fryzjerskich oraz pozostałego zaopatrzenia. Właściciel salonu powinien zadbać o takie elementy, jak:

• fotele fryzjevrskie,

• myjnie fryzjerskie,

• konsolety fryzjerskie,

• pomocniki fryzjerskie,

• meble do poczekalni,

• sprzęt fryzjerski (maszynki, golarki, trymery, nożyczki, suszarki, lokówki, prostownice, sterylizatory),

• kosmetyki (szampony, odżywki, maski, pasty, pomady, lakiery itp.),

• pozostałe akcesoria fryzjerskie.

Najważniejszym aspektem przy wyborze mebli, sprzętu i kosmetyków jest ich wysoka jakość oraz renomowany producent. W hurtowni fryzjerskiej Salonova znajdziesz produkty sprawdzonych marek, takich jak Ayala, KIEPE, Wahl czy Nishman.

Wymogi sanepidu dla salonu fryzjerskiego – najczęściej zadawane pytania

Ile mam czasu na zgłoszenie salonu do sanepidu?

Zgłoszenia należy dokonać przed rozpoczęciem działalności. Obowiązuje też obowiązek zgłoszenia zmian w profilu działalności lub lokalizacji.

Czy muszę mieć autoklaw w salonie?

Tak, jeśli wykonujesz zabiegi, które mogą naruszać ciągłość tkanek. W przeciwnym razie – musisz posiadać umowę z firmą zewnętrzną świadczącą usługę sterylizacji.

Co zrobić, gdy sanepid wykryje nieprawidłowości?

Należy niezwłocznie je usunąć i przedstawić dowody w formie dokumentacji lub zdjęć. W poważnych przypadkach może zostać nałożony mandat lub decyzja administracyjna.

Jak powinna wyglądać procedura postępowania z odpadami?

W salonie musi być opracowana procedura gospodarki odpadami. Odpady komunalne gromadzi się w pojemnikach z workami, odpady zakaźne (np. po przerwaniu ciągłości skóry) – w specjalnych czerwonych pojemnikach i workach. Muszą być opisane (nazwa zakładu, kod odpadu, daty), a ich odbiór dokumentowany.